Fabian Toplumculuğu.
Fabian Toplumculuğu.
(Philosophical Dictionary) :
İngiliz iyileştirmeciliği... İngiltere'de 1883 yılında kurulan Fahian Derneği (Fr. Association Fabienne, İng. Fabian Society) nce ortaya atılan bu oportünist ve reformcu siyasa Fabian toplumculuğu (Fabian sosyalizmi) adıyle anılmaktadır. Gerçek toplumculuk hiç bir ilişkisi bulunmayan bu siyasal eğilim, İngiliz bireyciliğine bir tepki olarak belirmiştir. Fabian toplumcuları, sınırsız kazançların sonuçlarını engellemek için devletin işe el koymasını engellemek için devletin işe el koymasını önermişlerdir. Fabian toplumcuları anamalı ve anamalcıyı toplum için gerekli sayarlar, onlara göre anamalcının rolü toplum için yararlı ve zorunludur. Anamal anamalcının işçiden aldığı emek birikimi değildir. Anamalcı endüstri devriminde önemli bir görev başarmıştır ve bu yüzden de yarattığı değişim değerinin büyük bir parçasına hak kazanmış bulunmaktadır. Bununla beraber endüstrinin işletmesini bizzat üstüne almadığı ve onu zamanla ücretli işletmecilere bıraktığı için artık hiç bir hakkı kalmamıştır. Toplum, zenginliğin yaratılması yolunda, bireyler her an işbirliği yapan canlı bir varlık olarak ele alınmalıdır. Birey, toplumun desteği ve yardımı olmaksızın bir başına zenginlik yaratamaz. Gerçekte değeri yaratan da ücreti ödeyen de toplumdur. Örneğin yeni bir kent yapılması, yeni bir demiryolu döşenmesi toprağın değerini artırır. Toplum değer yaratıcı olduğuna göre kendi yarattığı değeri denetlemesi ve ondan yararlanması gerekir. Marx'ın düşündüğü değişim değerinin dışında başka değerler de vardır, örneğin toprak bunlardan biridir. Toprağı değerlendiren toplumun toprak ihtiyacı olduğuna göre toprak geliri olan rantın da topluma mal edilmesi lâzımdır. Toprak sahipleri, kendilerinn değerlendirmedikleri toprağın gelirini haksız olarak almaktadırlar. Bu gelir toplumun hakkıdır. İngiltere'nin Fabian toplumcuları, Marx temeli üstünde, Marx'a açıkça karşı çeşitli düşünceler ileri sürmüşlerdir. Fabian toplumcularının toplumdan anladıkları anlam devlettir. Fabian toplumcularının bu devletçiliği, kolektivist devletçiliği hazırlamıştır. Fabian toplumcuları, devlet yönetimine kendi ülkelerine aşılamak için çalışmışlar ve birçok alanlarda da başarıya ulaşmışlardır. İngiltere'de işyerlerinde işçi koşullarının düzenlenmesi ve düzeltilmesiyle ilgili Factory Act ve Trade Boards Act gibi yasaklarla sağlık, yaşlılık, işsizlik sigortalarının gerçekleştirilmesi onların ürünüdür. Devletin sürekli el atmasıyle ekonomik sürecin dizginlerini daima elinde bulundurması yolunda devlete yaptıkları baskılar, Fabian toplumcularının başlıca özellikleridir. İngiltere'de işçi partisi kurulduktan sonra bu partiye katılmışlar ve onun içinde erimişlerdir. bkz. İyileştirmecilik, Oportünizm, Sağcı toplumculuk, Toplumculuk.